ناهماهنگی شناختی دقیقاً به چه معناست؟

فرض کنید شما  دچار  افزایش وزن  شده اید، و  این  مشکل در کل زندگی شما تاثیر گذاشته و حتی  راه رفتن برای شما مشکل شده است . شما تصمیم می گیرید ورزش کنید. ابتدا برای خرید لباس و ثبت نام باشگاه هزینه می کنید. کلی تلاش می کنید و درنهایت  کاهش وزن شما شروع می شود ، اما یک روز که از باشگاه بر می گردید یک شیرینی فروشی جدید می بینید که تازه  افتتاح شده ، ظاهر جذاب و یترین و بوی خوش شیرینی شما را جذب می کند . با این که می دانید کاهش وزن برای شما چقدر اهمیت دارد .و با آنکه می دانید هر تکه از آن شیرینی ها  چقدر کالری دارد بازهم به خود می گو یید کمی شیرینی خوردن که اشکال ندارد و با این جمله  احساس گناه در شما فروکش می کند . این  موضوع دقیقا مثالی از نا هما هنگی شناختی است. موضوع نا هماهنگی شناختی موضوع جدیدی نیست ، اگر داستان منتسب که اوزپ( برده ای که در 6 قرن قبل از میلاد مسیح می زیسته) را بررسی کنیم می بینیم که

روباه ،انگور رسیده زیبا را می‌بیند، اما کمی بلندتر از آن است که به آن برسد. روباه نمی تواند انگور را بدست آورد، اما می تواند از رنج ناهماهنگی شناختی جلوگیری کند. روباه تصمیم می گیرد "انگور ترش است." در قرن بیستم صدها آزمایش روانشناختی برای نشان دادن اینکه «اگر نتوانم آن را بدست بیاورم، پس نیازی به آن ندارم» به عنوان یک رفتار معمولی انسانی مورد استفاده قرار گرفته است.

به زبان  ساده  وقتی باور های، شخص با  اعمالش همخوانی  نداشته باشد او دچار ناهماهنگی شناختی شده است. طبیعتا ناهماهنگی شناختی  یک  حالت ناراحت کننده است ، میزان ناراحتی  به میزان اهمیت موضوع می تواند کم و زیاد شود. در بعضی  مواقع افراد به خاطر همین موضوع استرس های شدیدی را تجربه می کنند. اگر شروع به توجیه یا منطقی کردن رفتارهای مخرب کنید، ناهماهنگی شناختی می تواند مشکل ساز باشد.

عوارضی  که ممکن است از ناهماهنگی شناختی تجربه شود چست؟

احساس  سردرگمی .

تجربه حس بدی که دلیل یا دلایل واضحی ندارد.

مردم فکر می کنند فردی که دچار ناهماهنگی شناختی است فردی دو رو و ریاکار هست.

با اینکه شخص به این تعارضات اگاه است اما نمی داند چه کاری برای برطرف کردن آن انجام دهد.

فرصت های بزرگی را در زندگی از دست می رود.

چند مثال از ناهماهنگی های شناختی عبارتند از

شغل و رشته تحصیلی: با این که شحض در رشته مورد علاقه اش  تحصیل کرده و شغل او نیز کاملا با رشته اش مرتبط است .اما باز هم دچار سرخوردگی و بی انگیزه گی شده است.

رشد کسب وکار: کارمندی که هر روز اول صبح به سرکار می رود تلاش می کند ، با اینکه می داند اگر این تلاشها را در مسیر کسب وکار شخصی خود انجام دهد می تواند چند ده برابر درامد  بیشتر را تجربه کند اما باز هم نمی تواند از کارمندی دست بکشد ، چون آرامش کارمندی را هم دوست دارد ، پس به خود می قبولاند که خود اشتغالی بسیار پر ریسک است و با کارمندی می تواند به خواسته هایش برسد.

سیگار کشیدن : با اینکه  شخص سیگاری از عوارض سیگار مثل سرطان ، تنگی نفس ، زرد شدن دندانها ، بوی نامطبوع و.... آگاه است اما حاضر به ترک آن نمی شود.

آیا  یک کوچ میتواند به مراجعی که دچار ناهماهنگی های شناختی شده می تواند کمک کند؟

در بسیاری از موارد بله  کوچ می تواند با برسی دیدگاه ها ، ارزش ها، الویت ها و خواسته های واقعی مراجع ، و در نهایت با استفاده از ابزارهای ساده کوچینگ ، به مراجع کمک کند تا ناهماهنگی های شناختی خود را برطرف کند، لازم به ذکر است تشخیص نهایی این موضوع که کوچینگ می تواند به یک شخص خاص کمک کند یا نه با کوچی است که موضوع  آن مراجع را در جلسه رایگان بررسی کرده و بنا به شرایط تصمیم می گیرد که کوچینگ می تواند کمک کند یا خدمات حمایتی دیگر برای رفع این چالش مورد نیاز است.

منابع :

Cognitive Dissonance Origins & Application: Psychology of Learning and Motivation. (2012). Cognitive Dissonance. Available at: Accessed October 20, 2020   https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/cognitive-dissonance

Frontiers in Psychology. A Theory of Predictive Dissonance: Predictive Processing Presents a New Take on Cognitive Dissonance.    November 19, 2018.Available at:https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.02218

 Accessed October 20, 2020 https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/cognitive-dissonance